24 Mbimbitho 2025
Ngu Jonah B Moyo

MAPATE– Umntaka kamfundisi webandla leMadida oleminyaka yokuzalwa engamatshumi amabili kubikwa enyamalele ngemva kokudlwengula untombazana oleminyaka yokuzalwa elitshumi lambili(12) wazithwala.
Abalwela amalungelo lamantombazana ngabantwana abancane baveza ukuthi lumonakalo odalwe esigabeni seMananzwe sitshiye izakhamizi zikhuza imihlolo.
Intatheli zindaba yeNtepe-Manama Community Radio ixhumane lonina wentombazane obika ukuthi lokhu kumtshiye emadolonzima.
Unina uveze ukuthi umntwana ukhulelwe eseskolo.
“UMtanami wakhulelwa ekusigaba sesikhombisa kuzinga langaphansi(Grade 7) eleminyaka engu 12 yokuzalwa ngemva kokuthi abhale imihloliso yakhe esikolo seMapate Primary School, wabhala nzima ngoba wayesekhulelwe isisu somtaka Mfundisi webandla lethu. “
Uphinde wathi umtaka mfundisi wabaleka ngemva kokuwona indodakazi yakhe.
“Ngemva kokuthi azwe ukuthi umtanami sezithwele wahle wabaleka ekhaya asikwazi ukuthi ungaphi, abazali bakhe abakabuyi ekhaya ukuzo khuluma ngomonakalo lo, bathuma umuntu bathi singabantu banye kuzamele sikhulumisanenini njengabazalwane, ngikhuluma kunje isisu somtanami sesile nyanga ezingu 8,” kutsho uNina.
Sixhumane njalo lesinye isakhamuzi esingathandanga ukwaziwa esithi sizibonele ngawaso lumonakalo.
“Sabikelwa udaba lolu ngomunye, sahle sahamba labe GASTA ukuyafika ekhaya lakonkazana, ngathi ngisambuzisisa ngesimo akuso wangivezela udaba olwethusayo wathi isisu ngesomtaka mfundisi webandla lemadida eMananzwe, kutsho luNkosikazi.
UNkosikazi uveze ukuthi semanengi amacala abahlangana lawo afana lala.
“Kulabantwana abanengi abadlwengulwayo abazali beyimbambambathe leyo ndaba, safika eNhanha sathola kulomtwana okumfundo yaphansi engasayi eskolo esesaba umbalisi owaye mbamba ingaphansi yakhe endlini njalo ekhaya edlwengulwa ngubhudi osebenzayo uma etshela abadala bethi ulamanga, abadlwenguli kababotshwe.
Siyalikhuthaza ukuthi libikele abalondoloza amalungelo abantwana kumbe amapholisa sincedisaneni ukuze sivikele abantwana abancane,” kutsho uNkosikazi.
Inkokheli yomdabu ku ward 16 eMatulungundu UMnu. Admas Matjaka uthi njengenkokheli sebethwele amagabha avuzayo.
“Lokhu siyakuzwa ikakhulu kuyenzakala ebandleni leMadida kweleMananzwe, sekulamacala amanengi esizama ukuwalungisisa kodwa abazali babantwana bayawambambatha.
Thina sekungaphezu kwamandla ethu kodwa besicela ukuthi abomthetho bengenele ngoba abantwana abasakwanisi lokuphila impilo yabo sebephilela abadala,”.
Lesisehlakalo siza ngesikhathi abogatsha leNational Aids Council lubike ukuthi amantombazana azinkulungwane eziyisithupha 6 000 angaphansi kweminyaka engu-18 azithwala esabelweni seZansi yemaNdebeleni kuminyaka ophelileyo.
Umthetho welizwe leZimbabwe ovikela amantombazana uthi kulicala ukuya emacasini lamantombazana aleminyaka engaphansi kwe-18 kungenani lokuthi liyabe livumelene.
Follow the Ntepe-Manama Community Radio 97.0 Group on WhatsApp: https://chat.whatsapp.com/FM9CMb7F1K83o8KDR5Z0LX
> 𝑵𝒕𝒆𝒑𝒆-𝑴𝒂𝒏𝒂𝒎𝒂𝑭𝑴